Τι να περιμένω από τη πρώτη μου επίσκεψη;
Στη πρώτη σας επίσκεψη θα συζητήσετε με το γιατρό σας όλες τις λεπτομέρειες που αφορούν στη νόσο. Θα σας αναλύσει απλά και κατανοητά τα αποτελέσματα των εξετάσεων σας, τις θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν και πιθανές παρενέργειες των θεραπειών. Εάν η διάγνωση δεν είναι σαφής, ο γιατρός σας θα σας συστήσει τις κατάλληλες εξετάσεις.
Πότε χρειάζεται ένας ασθενής να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα χημειοθεραπείας;
Εξαρτάται από τη διάγνωση (τύπος, στάδιο νόσου, γονιδιακές μεταλλάξεις). Η χημειοθεραπεία αποτελεί επιλογή μόνο κατόπιν προσεκτικής μελέτης όλων των ιατρικών εξετάσεων σας, και κατά περίπτωση, κατόπιν ομόφωνης απόφασης του ογκολογικού συμβουλίου.
Θα επηρεάσει η χημειοθεραπεία τη καθημερινότητα και την εργασία μου;
Η χημειοθεραπεία επηρεάζει τον κάθε ασθενή διαφορετικά. Το πώς νοιώθετε εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας σας πριν από τη θεραπεία, τον τύπο καρκίνου, το είδος της χημειοθεραπείας που παίρνετε και τη δόση. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η κόπωση. Υπολογίστε τον χρόνο που χρειάζεστε για ανάπαυση. Μπορείτε να προετοιμαστείτε ζητώντας από κάποιον να σας οδηγήσει στη χημειοθεραπεία, να σας βοηθήσει την ημέρα της θεραπείας και την επομένη με τη φροντίδα των παιδιών και με τα γεύματα. Όσο για την εργασία σας, εξαρτάται από τη φύση της και από το πώς αισθάνεστε. Τις ημέρες που δεν αισθάνεστε καλά, μπορεί να ζητήσετε να εργάζεστε λιγότερες ώρες ή να εργάζεστε από το σπίτι ή να λάβετε αναρρωτική άδεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εργοδότες υποχρεούνται από το νόμο να προσαρμόσουν το πρόγραμμά σας όταν πάσχετε από καρκίνο. Σε κάθε περίπτωση, έχετε υπόψη σας ότι οι παρενέργειες είναι παροδικές.
Παρατηρούνται τα ίδια συμπτώματα σε όλους τους ασθενείς;
Καθώς το προσωπικό ιατρικό προφίλ, η διάγνωση του κάθε ατόμου και η διάρκεια/συχνότητα της θεραπείας διαφέρουν, διαφορετική είναι και η αντίδρασή του κάθε ασθενούς στη θεραπεία. Οι παρενέργειες μπορεί να είναι σοβαρές, ήπιες ή και απούσες.
Για τι είδους παρενέργειες θα πρέπει να είμαι προετοιμασμένος/η από τη χημειοθεραπεία;
Οι πιο συχνές παρενέργειες που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία ως αντιμετώπιση του καρκίνου, περιλαμβάνουν: αναιμία, απώλεια της όρεξης, αιμορραγία και μώλωπες (θρομβοπενία), δυσκοιλιότητα, παραλήρημα, διάρροια, οίδημα, κόπωση, προβλήματα γονιμότητας, τριχόπτωση (αλωπεκία), λοίμωξη και ουδετεροπενία, λεμφοίδημα, προβλήματα μνήμης ή συγκέντρωσης, προβλήματα στο στόμα (άφθες) και το λαιμό, ναυτία και έμετος, περιφερική νευροπάθεια (μούδιασμα στα άκρα), πόνος, σεξουαλικά προβλήματα, αλλαγές δέρματος και νυχιών, προβλήματα ύπνου, προβλήματα ούρησης.
Θα πέσουν τα μαλλιά μου και αν ναι, πότε;
Υπάρχουν σχήματα χημειοθεραπείας που δεν επηρεάζουν τα μαλλιά, άλλα που τα αδυνατίζουν και άλλα που προκαλούν απώλεια (αλωπεκία). Αν η θεραπεία που θα λάβετε προκαλεί αλωπεκία, αυτή συνήθως εμφανίζεται περίπου 20 ημέρες μετά τη πρώτη χορήγηση και μπορεί να είναι σταδιακή ή απότομη. Η απώλεια είναι προσωρινή και τα μαλλιά θα ξαναβγαίνουν περίπου στις 3 εβδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας.
Κάσκα Ψυχρής Θεραπείας
Η απώλεια μαλλιών (αλωπεκία) είναι για τους περισσότερους ασθενείς μια δυσάρεστη παρενέργεια της χημειοθεραπείας που επηρεάζει σημαντικά την εμφάνισή του και κυρίως τη ψυχολογία του. Οι κάσκες ψύξης βοηθούν στην αποτροπή της αλωπεκίας, περιορίζοντας την αιμάτωση του τριχωτού της κεφαλής και μειώνοντας με αυτό το τρόπο την ποσότητα των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που φθάνουν έως τους θύλακες των τριχών. Στη Βιοκλινική Θεσσαλονίκης η μέθοδος αυτή είναι διαθέσιμη κατόπιν συζήτησης με τον θεράποντα ιατρό, αλλά και την ιατρό που θα αναλάβει τη διαχείριση της κάσκας.
Ποια είναι η διάρκεια της χημειοθεραπείας;
Αναλόγως του σχήματος που χορηγείται, ο χρόνος κυμαίνεται από 30 λεπτά έως 5 ώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 48 ώρες ή να λαμβάνεται με τη μορφή χαπιών.
Σε τι είδους εξετάσεις πρέπει να υποβάλλομαι και πόσο συχνά;
Οι συνήθεις εξετάσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια μιας θεραπείας είναι η γενική αίματος, ο βιοχημικός έλεγχος και κατά περίπτωση ο έλεγχος κάποιων άλλων δεικτών που είναι ενδεικτικοί της πορείας της νόσου. Ο έλεγχος πραγματοποιείται συνήθως ανά εβδομάδα.
Επηρεάζεται η θεραπεία αν η ασθενής χάσει κάποια δόση φαρμάκου;
Γενικά, δεν είναι καλό να παραλείψουμε μια χημειοθεραπεία. Τα αναφερθέντα οφέλη σε ένα πρόγραμμα χημειοθεραπείας μπορεί να μην επιτευχθούν εάν ο ασθενής δεν μπορεί να παραμείνει στο πρόγραμμα. Μερικές φορές ο γιατρός μπορεί να αλλάξει το πρόγραμμα ή σχήμα χημειοθεραπείας. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε παρενέργειες που έχετε. Εάν συμβεί αυτό, ο γιατρός θα εξηγήσει τι πρέπει να κάνει και πότε θα ξεκινήσει ξανά η θεραπεία.
Πώς θα ξέρουμε ότι αποδίδει η χημειοθεραπεία;
Στον χρόνο που ορίζεται από τις κατευθυντήριες οδηγίες θα διενεργηθούν οι απαιτούμενες απεικονιστικές εξετάσεις ώστε να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας. Στις ορισμένες περιπτώσεις ο έλεγχος αυτός γίνεται μετά τη χορήγηση κάποιων κύκλων θεραπείας ή περίπου 1 μήνα μετά τη χορήγηση του τελευταίου κύκλου θεραπείας. Κατά κανόνα εξαρτάται από το τύπο της νόσου και το χημειοθεραπευτικό σχήμα που χορηγείται.
Τι είναι το πρωτόκολλο και πώς προσαρμόζεται αυτό σε έναν ασθενή;
Το πρωτόκολλο είναι ένα σύνολο κανονισμών που πρέπει να ακολουθούνται για την ορθή διεξαγωγή μιας κλινικής μελέτης. Για να λάβει ένας ασθενής θεραπεία μέσω κλινικής μελέτης πρέπει να πληροί τα κριτήρια ένταξης (διαφορετικά για κάθε μελέτη), να ακολουθεί τη θεραπεία και πραγματοποιεί τις εξετάσεις του, όπως το ορίζει το καθορισμένο πρωτόκολλο (κανονισμοί και οδηγίες) από τη μελέτη, υπό την επίβλεψή πάντα του γιατρού. Ο ασθενής μπορεί να αποσυρθεί από τη μελέτη όποτε το θελήσει ο ίδιος ή εάν ο θεράπων γιατρός εκτιμήσει ότι δεν λαμβάνει κανένα όφελος.
Τι ακολουθεί όταν ολοκληρώσω τη χημειοθεραπεία μου;
Ακολουθεί τακτική παρακολούθηση, που είναι διαφορετική για κάθε άτομο. Η συχνότητα ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου και προσαρμόζεται στις ανάγκες κάθε ατόμου και τα συμπτώματα που υπάρχουν. Ο επανέλεγχος συνήθως περιλαμβάνει κλινική εξέταση, εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις.
Μπορεί να επανέλθει μετά τη χορήγηση τόσο ισχυρών φαρμάκων;
Εξαρτάται από το σχήμα που λάβατε, τη δόση και το χρονικό διάστημα χορήγησής του. Μετά το τέλος της χημειοθεραπείας το ανοσοποιητικό σύστημα πιθανότατα θα είναι κατασταλμένο για κάποιο διάστημα. Μπορείτε να βοηθήσετε τον οργανισμό σας να ανακάμψει μέσω της υγιούς διατροφής και της συχνής άσκησης.